| ←Rozdział XII | Cudowna wyspa Część druga Rozdział XIII Juliusz Verne |
Rozdział XIV→ | |
Uwaga! Tekst wydano w 1895 r. i jego słownictwo pochodzi z tamtej epoki. Proszę nie nanosić poprawek! |
Lubo maszyny z Babor-Harbour wskutek pęknięcia kotłów, nie mogły być w ruch puszczone, maszyny na Tribor Harbour ocalały. Standard-Island pozbawiona była jednak środków lokomocyi, gdyż na śrubach prawego boku zaledwie była wstanie wirować w kółko, nie posuwając się naprzód.
Wypadek ten pogorszył znacznie położenie rzeczy. Jeśliby Standard-Island posiadała dwie maszyny zdolne działać jednocześnie, porozumienie między stronnikami Tankerdon’a i Coverley’a mogłoby złemu zaradzić. Motory odzyskawszy zgodność działania, po kilkodniowem opóźnieniu ułatwiłyby żeglugę ku zatoce Magdaleny.
Teraz wszystko stracone! Dalsza podróż w odpowiednim kierunku stała się niemożliwą. Gdyby Standard-Island zatrzymała się w miejscu w ciągu ostatnich tygodni i oczekiwane parowce zdążyły się z nią połączyć, byłoby się może udało dostać na półkulę północną.
Na nieszczęście obserwacye astronomiczne wskazały, że w ciągu wirowania swego Standard-Island posunęła się znacznie ku południowi. Sprawdziwszy to, komendant Simoe nie ukrywał przed rozsądnymi mieszkańcami zajmującymi dotychczas stanowisko neutralne, trudności położenia w jakiem się znajdowali.
– Posunęliśmy się pięć stopni geograficznych ku południowi – mówił do nich. – Co jednak marynarz byłby jeszcze w możności uczynić na statku parowym, choćby pozbawionym masztu, tego Standard-Island nie zdoła dokazać. Cudowna wyspa bowiem nie posiada żagli, któreby jej dozwoliły posługiwać się siłą wiatru i obecnie rzuceni jesteśmy na łaskę prądów morskich. Gdzie one nas poniosą? trudno przewidzieć. W każdym razie statki płynące od zatoki Magdaleny napróżno nas szukać będą na umówionych szlakach, posuwamy się bowiem z szybkością ośm do dziesięciu mil na godzinę, w stronę Oceanu Spokojnego najmniej przez okręty uczęszczaną.
O tem położeniu rzeczy dowiedzieli się niebawem mieszkańcy Miliard-City i dwóch portów. Poczucie grożącego niebezpieczeństwa uciszyło wzburzone umysły; zaniechano walki bratobójczej, a jeśli niechęć wzajemna tlała jeszcze na dnie dusz ludzkich, utraciła w części charakter gwałtownej nienawiści. Zwolna każdy wracał do swych zajęć i swego domu. Jem Tankerdon i Nat Coverley przestali dobijać się o pierwsze miejsce, za ich radą zgromadzenie starszych, kierując cię rozsądkiem, postanowiło złożyć władzę w ręce komandora Simoe, od którego zawisło ocalenie wyspy.
Szczegółowe przez niego badania wykazały, że uszkodzenia Cudownej wyspy były zbyt wielkie, iżby zamyślać o podróży ku południowi; wypadało tylko czekać aby sama wypłynęła z pośród prądów zwrotnikowych. Wiadomości o wewnętrznym stanie sztucznej wyspy, zebrane przez inżynierów i zakomunikowane komendantowi, nie były pocieszające.
Pan Simoe wydał rozkaz, aby wzięto się energicznie do naprawy uszkodzeń; chodziło mu o uspokojenie mieszkańców. Zajął się jednocześnie obmyślaniem środków żywności. Chciał wiedzieć na jak długo mogły starczyć zapasy.
O brak wody nie było obawy; chociaż jedna destylarnia wybuchem została zniszczoną, druga nie przestała być czynną i mogła zadość uczynić potrzebom miejscowej ludności. Gorzej stała sprawa z żywnością, której zaledwie na miesiąc starczyć mogło; z wyjątkiem jarzyn i owoców, wszystko sprowadzano z obcych stron, a tych stron gdzie szukać teraz?… W jakiej odległości znajdowały się najbliższe lądy?… jak do nich się dostać?…
Niespodziewanie, pomyślna zmiana zaszła w nocy z 3-go na 4-ty kwietnia; gwałtowny wiatr północny przycichł, zmieniając kierunek na południowo-wschodni. Nagłe takie zmiany zdarzają się często na morzu, w porze porównania dnia z nocą.
Komendant nabrał otuchy; gdyby tylko Standard-Island posunęła się jakie sto mil na zachód, prąd przeciwny mógłby ją popchnąć ku wybrzeżom Australii i Nowej Holandyi. W każdym razie łatwiejby ją wówczas przyszło skierować ku oceanowi północnemu, gdzie w sąsiedztwie ziem australskich prędzej na jaki okręt możnaby natrafić.
Nad ranem wiatr wzmógł się, barometr zaczął opadać, a wysoko piętrzące się bałwany, świadczyły o burzy w południowo-wschodniej stronie. Standard-Island dawniej opierająca się zwycięzko wszelkim zmianom atmosferycznym, teraz chwiała się w posadach od gwałtownych wstrząśnień; kilka domów zarysowało się, jak bywa podczas trzęsienia ziemi. Fenomen ten nieznany mieszkańcom wyspy, przejmował ich niewypowiedzianą trwogą.
Komendant Simoe z otoczeniem swojem spędzał cały czas w obserwatoryum, coraz częstsze wstrząśnienia budziły jego niepokój.
– Dowód to oczywisty – mówił – że Standard-Island uszkodzoną być musi w fundamentach swoich, wiązania rozluźniają się i spód niema dostatecznej spójni.
– Daj Boże – dodał król Malekarlii – iżby nie była teraz wystawioną na burzę, gdyżby się jej nie oparła.
Wzdłuż rzeki, zarówno jak na ulicach miasta, grunt się zapadał, budynki zaczynały się pochylać i groziły runięciem; strumienie wzbierały się coraz silniej, zasilane obficie wodą morską, wdzierającą się z pod ziemi. Powierzchnia wyspy przy obudwóch portach i bateryach obniżyła się o całą stopę; gdyby to obniżenie przeciągnąć się miało, fale zalałyby wybrzeże, a istnienie Standard-Islandu obrachowane byłoby tylko na godziny.
Pod wieczór powstała straszna wichura; wiązania rozczepiały się, trzeszczały belki, pękały blachy. Złowieszczy metaliczny łoskot rozlegał się dokoła. Z nadejściem nocy mieszkańcy Miliard-City szukali schronienia w sąsiednich wioskach, które jako mniej zabudowane, zdawały się przedstawiać więcej bezpieczeństwa. Około 9-tej gwałtowne wstrząśnienie zrujnowało fundamenta Standard-Islandu. Fabryka Tribor-Harbour dostarczająca miastu światła elektrycznego, zapadła się w otchłań. Tak wielka nastąpiła ciemność, że nie można było odróżnić nieba od oceanu. Po nowych wstrząśnieniach domy niby budki z kart przewracać się zaczynają. Niebawem nic nie pozostanie z okazałych gmachów Cudownej wyspy.
– Nie możemy dłużej siedzieć w obserwatoryum, które lada chwila runąć musi – odezwał się komendant – udajmy się za innymi na wieś i tam czekajmy końca burzy.
Król Malekarlii, komendant Simoe, pułkownik Steward, Sebastyan z towarzyszami, astronomowie, oficerowie, porzucili obserwatoryum, a zaledwie oddalili się o dwieście kroków, wysoka wieża ze strasznym łoskotem runęła w przepaść. Po chwili budynek cały przedstawiał tylko stos gruzów…
O północy zwiększyła się jeszcze gwałtowność cyklonu; wiatr unosił olbrzymie bałwany morskie i pędził je na Standard-Island. Jaki los gotuje Cudownej wyspie ta walka żywiołów? Czy rozbije się o skały? czy rozpadnie wśród wód oceanu?
Spód wyspy spękany w tysiącach miejsc, wiązania ustępują, najwspanialsze kościoły, gmachy, nikną w rozpadlinach gruntu, któremi wdzierają się spienione fale morza. Ileż bogactw, skarbów, rzeźb, obrazów, kosztownych zabytków sztuki, nazawsze straconych! Ze wspaniałego miasta Miliard-City, mieszkańcy jego śladów nie zastaną ze wschodem słońca, jeśli im tego wschodu doczekać będzie dozwolone.
Już po ogrodach i wsiach okolicznych morze występować zaczyna; powierzchnia wyspy zrównała się z powierzchnią oceanu, a cyklon zapędza coraz silniejsze fale. Niema żadnego schronienia dla nieszczęśliwych mieszkańców wyspy; nie zabezpieczona baterya, na którą bałwany biją jak kartacze; wszystko rozpada się z łoskotem gromów piekielnych. Chwila ostatecznej katastrofy blizka. O 3-ciej rano wspaniały park zapada się dwa kilometry wzdłuż łożyska rzeki otworem morze wdziera się gwałtownie. Jedni biegną do portów, drudzy do bateryi. Popłoch ogólny nastaje; matki szukają zaginionych dzieci, podczas gdy rozhukane bałwany rozrywają powierzchnię wyspy.
Walter Tankerdon nie odstępuje miss Dyany, chce ją uprowadzić w stronę Tribord-Harbour, ale ona nie ma sił iść za nim. Zemdloną już prawie bierze na ręce i niesie wśród przerażonych, szukających ratunku tłumów.
O 5-tej straszliwy huk słychać w stronie wschodniej. Kawał lądu, pół mili kwadratowej obwodu oderwał się od całości. To Tribor-Harbour ze swemi fabrykami, magazynami uniesiony falą. Pod zdwojoną siłą cyklonu, Cudowna wyspa kołysze się jak łupina orzecha na wodzie, po chwili dno rozpada się ostatecznie i części jego nikną w głębiach oceanu.
– Po wszystkiem – zawołał Ponchard – wyspa Cudowna zginęła!
Było to rzeczywistą prawdą. Ze wspaniałej Standard-Island, jak z rozbitej komety, pozostały tylko szczątki pływające po powierzchni wód oceanu Spokojnego.